Wat ziet iemand die kleurenblind is?
Posted on .
Iemand die kleurenblind is kan bepaalde kleuren niet of met moeite onderscheiden. De ogen nemen de kleur niet waar door een afwijking aan het netvlies. Kleurenblindheid komt het meeste voor bij mannen. Ongeveer 8 op de 100 mannen heeft last van kleurenblindheid terwijl bij vrouwen dit 1 op de 300 is. Er bestaan verschillende vormen van kleurenblindheid maar men heeft de meeste moeite bij het onderscheiden van rood en groen. Dit artikel beschrijft de verschillende soorten kleurenblindheid en geeft voorbeelden van het beeld dat kleurenblindheid oplevert.
Verschillende soorten kleurenblindheid.
Er worden in de medische wetenschap verschillende soorten van kleurenblindheid onderscheiden. Om een duidelijk beeld neer te zetten wat kleurenblindheid betekent voor een persoon, beperkt dit artikel zich tot de drie meest bekende vormen: Protanope, Deuteranope en Tritanope. De hier weergegeven voorbeelden laten de meest extreme gevolgen zien. De verschillende vormen uiten zich van een 'normaal' zicht tot deze extreme vormen. Slechts een klein aantal mensen heeft een heel extreme afwijking in het kleurenzicht.
Protanope.
Het is voor een persoon moeilijk het verschil aan te geven tussen rood en groen. In de afbeeldingen hieronder is dat goed zichtbaar, de neus (groen) en rechter kant van de buik (rood) bijna hebben dezelfde kleur. Ook het verschil tussen blauw (ring rechts) en paars (rechter arm) is verminderd te onderscheiden. Protanope is de meest lastige vorm van kleurenblindheid.
Deuteranope.
Een persoon met Deuteranopia heeft net als bij Protanope veel moeite met het onderscheiden van rood en groen. Anders dan bij Protanope waar rood en groen dezelfde helderheid (contrast) hebben, wordt bij Deuteranope de helderheid van de kleur rood wel normaal weergegeven. Het verschil tussen blauw en paars is hier niet te onderscheiden. Deze vorm van kleurenblindheid komt het meeste voor.
Tritanope.
Deze vorm van kleurenblindheid komt het minst voor en is zelfs bijzonder zeldzaam. Een persoon met tritanopia heeft een zeer vertekende kleuren zicht. het kost veel moeite onderscheid aan te geven tussen blauw en groen en tussen rood en paars.
Wanneer heb je last van kleurenblindheid?
Wanneer je merkt dat andere mensen een ander kleuren beeld hebben dan jij, kan er sprake zijn van kleurenblindheid. Meest voorkomende voorbeeld is of iets groen of blauw is. Of je last hebt van kleurenblindheid is vrij makkelijk te controleren. Er zijn verschillende testjes op internet te vinden die letters of cijfers in een kleuren patroon weergeven.
Hulpmiddelen
Voor mensen met kleurenblindheid zijn er tegenwoordig brillen die kunnen helpen bij een beter kleuren zicht. Deze brillen filteren een deel van het kleurenspectrum weg om zo het verstoorde beeld te corrigeren. Zo'n bril moet wel op maat gemaakt worden, omdat het filter exact op de afwijking afgesptemd moet zijn. Er zijn ook goedkopere brillen te koop die een sterk filter op één kleur hebben (rood of groen of blauuw), maar die verstoren meer van het kleuren zicht dan echt nodig is. Een voorbeeld van zo'n bril is de bril met gele glazen die verkocht worden als nacht zicht brillen voor in de auto.
Om een makkelijker en beter leesbaar beeld te krijgen bij het internetten, kan gebruik gemaakt worden van eigen stylesheets. Bijvoorbeeld om het contrast tussen specifieke kleuren te vergroten. Om dat mogelijk te maken moet de bezochte website wel op een juiste wijze gebruik maken van HTML voor de structurering van de informatie en CSS voor de vormgeveing. De meeste websites en webbrowsers bieden hier tegenwoordig voldoende mogelijkheden voor.
Opstakels bij het internetten
Wanneer je moeite hebt om kleuren uit elkaar te houden kan het lastig zijn om informatie van het internet te raadplegen. Vaak wordt de aangeboden informatie niet getest op toegankelijkheid voor kleurenblinden. Een aantal voorbeelden:
- Bekende boosdoener, de grafieken met gekleurde lijnen of balken uit een spreadsheet-programma als MS Excel. Zonder duidelijke legenda of aanvullende informatie zijn deze onleesbaar. Vaak kan een raster als vulling de oplossing hiervoor zijn.
- De test van de laatste nieuwe digitale fotocamera's is niet te volgen omdat de pluspunten van een camera in groene colom zijn weergegeven en de minpunten ernaast in een rode. Doordat rood en groen over het algemeen voor iemand die kleurenblind is lastig uit elkaar zijn te houden moet hij of zij het hebben van de tekst alleen. De kleur heeft geen toegevoegde waarde meer. Het gebruik van symbolen biedt hier zeker uitkomst.
- In een forum zijn de berichten voorzien van een statusaanduiding. Voor de onderwerpen waarop nieuwe reacties zijn toegvoegd is een groen bolletje geplaatst, voor oudere berichten een gele. Berichten waarop niet meer mag worden gereageerd is een rood bolletje geplaatst.
Probeer het zelf
Met het programma 'colororacle' kun je heel eenvoudig zien hoe iemand met kleurenblindheid tegen een scherm aan kijkt. Je kunt kiezen uit de drie bovengenoemde vormen van kleurenblindheid.